A A A

Groźne skutki żartu

PC Format 07/2011
Komputery mają swoich naturalnych wrogów: złośliwe programy w formie wirusów, robaków internetowych, trojanów czy spywareu. Od pojawienia się pierwszego szkodnika minęło już 40 lat! BARTŁOMIEJ MROŻEWSKI

Wirusy komputerowe przeszły równie fascynującą ewolucję jak komputery czy internet. Symbolem ich najnowszej generacji jest Stuxnet, wykryty w drugiej połowie ubiegłego roku. Choć rozpowszechnia się w środowisku Windows, jego celem nie są dane użytkowników, lecz wyspecjalizowane systemy kontroli procesów przemysłowych.

Broń „biologiczna”

Stuxnet przenosi samoukrywający się program typu rootkit, który przedostaje się do konkretnego modelu kontrolera Siemensa i fałszuje wyniki jego pracy. Po analizie kodu, przeprowadzonej przez firmę Kaspersky Lab, wyszło na jaw, że celem Stuxneta było sabotowanie irańskiego programu nuklearnego, w którym nielegalnie zdobyte kontrolery Siemensa (ze względu na embargo ONZ) są używane do nadzorowania pracy wirówek wzbogacających uran na potrzeby produkcji bomby atomowej. Ponad 50 proc. kopii Stuxneta wykryto w tym właśnie kraju.

Co ciekawe, źródłem infekcji był sprzęt nieświadomych niczego inżynierów z Białorusi. Ktoś zainstalował szkodnika przed ich wyjazdem do Iranu. Najprawdopodobniej odbyło się to przy wsparciu rządu Izraela, który najenergiczniej walczy z programem nuklearnym Iranu.

Stuxnet to pierwszy znany przypadek użycia wirusa komputerowego jako broni. Ponoć zmodyfikowane kopie Stuxneta krążą na czarnym rynku, więc można się spodziewać kolejnych ataków.

Zaczęło się od żartu

Pierwszy wirus komputerowy pojawił się w 1971 roku. Nie stało się to przypadkowo. Po pierwsze, dzięki powstaniu systemów operacyjnych, np. Uniksa, istniały duże grupy komputerów działających pod kontrolą identycznego oprogramowania, więc kod napisany na jednej maszynie działał również na innej. Po drugie, zaczynała wtedy działać pierwsza światowa sieć komputerowa Arpanet, za której pośrednictwem można było przesyłać pliki i zdalnie uruchamiać programy.

Bob Thomas, programista z firmy software’owej BBN (obecnie część koncernu Raytheon), w ramach żartu napisał na komputerze DEC z systemem Tenex programik, który wyświetlał tekst nawiązujący do bohatera popularnego wówczas horroru: „I’m the Creeper: catch me, if you can” (jestem Creeper, złap mnie, jeśli potrafisz). Wyposażył też program w funkcje wyszukiwania połączeń z innymi komputerami z podobnym oprogramowaniem oraz przesyłania kodu i uruchamiania go na zdalnej maszynie. W efekcie wszystkie systemy marki DEC podłączone do Arpanetu, zaczęły pozdrawiać swoich użytkowników tą wiadomością.

Creeper został usunięty z Arpanetu przez kolegę Thomasa. Napisał on wirusa nazwanego Reaper, który rozprzestrzeniał się i wymazywał wszystkie kopie Creepera.

Wirusy atakują pecety

Wielka kariera wirusa komputerowego zaczęła się wraz z pojawieniem się łatwo dostępnych komputerów osobistych. Jedna z pierwszych takich maszyn, Apple II, w 1981 roku padła ofiarą wirusa Elk Cloner, który swoją obecnością w sektorze boot zakłócał pracę komputera.

Wkrótce potem wirusy zaczęły grasować na popularyzującej się platformie PC. Brain, odkryty w 1986 roku, miał walczyć z nielegalnym kopiowaniem programu medycznego, napisanego przez dwóch braci w Pakistanie, którzy zamieścili w kodzie swój adres i telefon. Gdy epidemia wymknęła się spod kontroli, musieli odciąć linię, bo wściekli użytkownicy dzwonili z pytaniami o sposób odkażenia swoich maszyn. Brain spowalniał pracę stacji dyskietek, ale nie miał szkodliwego ładunku. Wirusy, które pojawiły się po nim, były bardziej złośliwe, np. stworzony rok później Jerusalem niszczył wykonywalne pliki programów.

Sytuację wykorzystali programiści i zaoferowali narzędzia do wykrywania i usuwania wirusów. Świetną reklamę zrobiły im media, wywołując histerię związaną z wirusem Michelangelo, który 6 marca 1992 roku miał wymazać dane z milionów komputerów.


Ocena:
Oceń:
Komentarze (0)

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Komentarze wyświetlane są od najnowszych.
Najnowsze aktualności


Nie zapomnij o haśle!
21 czerwca 2022
Choć mogą się wydawać mało nowoczesne, hasła to nadal nie tylko jeden z najpopularniejszych sposobów zabezpieczania swoich kont, ale także...


Artykuły z wydań

  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
Zawartość aktualnego numeru

aktualny numer powiększ okładkę Wybrane artykuły z PC Format 1/2022
Przejdź do innych artykułów
płyta powiększ płytę
Załóż konto
Co daje konto w serwisie pcformat.pl?

Po założeniu konta otrzymujesz możliwość oceniania materiałów, uczestnictwa w życiu forum oraz komentowania artykułów i aktualności przy użyciu indywidualnego identyfikatora.

Załóż konto