Współczesność
W roku 1995 Microsoft pokazał światu okna o numerze 95. Błyskawicznie zdobył uznanie użytkowników i zapewnił Microsoftowi dominację w systemach biurkowych aż do dziś. Przyczynił się do tego przede wszystkim całkowicie zmieniony interfejs, funkcje plug&play i 32-bitowa, wielozadaniowa architektura.
W 2001 roku na rynek wszedł Windows XP. Oferował odświeżony interfejs, ale przede wszystkim był pierwszym produktem, który łączył linie 9x oraz NT. W efekcie użytkownicy otrzymali produkt prosty w obsłudze, znany, ale jednocześnie znacznie bezpieczniejszy niż wszystkie poprzednie, stabilny, wydajny i dopracowany. Stał się on drugim co do popularności systemem operacyjnym Microsoftu w całej historii tej firmy.
Następca XP – Windows Vista. Vista nie odniosła takiego sukcesu jak poprzednik. W 2009 roku zastąpił ją Windows 7 działający płynnie i stabilnie, z wygodnym i intuicyjnym interfejsem. To wystarczyło, by szybko zdetronizować wszystkie inne wydane wcześniej przez Microsoft systemy operacyjne.
Czy Windows 8 odniesie sukces? Zgodnie z teorią należałoby wróżyć porażkę. Skala zmian jest zbyt duża dla konserwatywnych użytkowników, a zmiany wprowadzone przez dodatek 8.1 nie są rewolucyjne.
Microsoft ma jednak inny problem – konkurencję ze strony Androida i innych systemów mobilnych – iOS-a i nowego Firefox OS. Przyszłość systemów jest dzisiaj trudna do przewidzenia, ale na pewno będzie bardzo ciekawa.
Pierwszy Linux i jego następcy
Ograniczenia licencyjne i trudny dostęp do systemów uniksowych spowodowały, że w 1991 roku powstał Linux. Początkowo oparty był na Miniksie, ale szybko zyskał niezależną postać, a wszystkie zapożyczone elementy zastąpione zostały aplikacjami rozpowszechnianymi na licencji GNU GPL. Zaprojektowany dla platformy x86 błyskawicznie znalazł dla siebie miejsce w innych środowiskach sprzętowych. Dziś dominuje na komputerach działających w roli serwerów, obsługuje maszyny mainframe i większość superkomputerów. Jego różne warianty zarządzają takimi urządzeniami, jak: routery, konsole do gier, platformy multimedialne czy smartfony. Z jądra Linuksa korzysta też Android.
Swobodny dostęp do kodu źródłowego spowodował powstanie wielu różnych dystrybucji i odmian. Wśród nich jest na przykład Debian (1993) i jego pochodne, wspinające się na szczyty popularności Ubuntu (2004) i LinuxMint (2006), linia RedHata (1995) z Fedorą (2003), Mandriva (1998) czy openSUSE (2006). Serwis Distrowatch.com monitoruje prawie 300 odmian. Aktualna stabilna wersja Linuksa ma numer 3.9, trwają prace nad wariantem 3.10.
Na rynku funkcjonuje jeszcze jedna, bezpłatna linia systemów operacyjnych wywodząca się z Uniksa. To linia BSD, która nie jest związana bezpośrednio z Linuksem. BSD, tak zwany Berkeley Unix, ujrzał światło dzienne w 1977 roku, a jego darmowa odmiana – 386BSB – pojawiła się w 1992. Jak w przypadku większości systemów open source także szybko stworzono różne jego odmiany, na przykład FreeBSD (1993) czy NetBSB (1993).
System Mac OS X
Mac OS X to pierwszy z nowej linii systemów operacyjnych Apple. Pojawił się na rynku w 2001 roku, czyli w czasach Windows Millenium. Producent zrezygnował z rozwoju starego kodu ze swoich poprzednich systemów Mac OS 9 i stworzył OSX-a od zera (X oznacza rzymską cyfrę 10). W dziesiątce (nazwanej Cheetah) jądro oparte zostało na Linuksie. Zmiany dotknęły nie tylko wnętrza, ale również interfejsu, który zyskał nowy, atrakcyjny wygląd i sposób funkcjonowania. Na początku system był jednak ociężały, programy startowały wolno, a błędy w kodzie powodowały częste awarie bardzo stabilnego wydawałoby się linuksowego jądra. Brakowało narzędzi do odtwarzania DVD, wypalania płyt, sterowników do wielu urządzeń. Minusów było tak dużo, że Apple zdecydował się udostępnić aktualizację systemu 10.0 do wersji 10.1 (nazwanej Puma) za darmo. Aktualnie wydanie najnowszej wersji Mac OSX planowane jest na jesień 2013. System będzie miał numer 10.9 i kodową nazwę Mavericks.
