W artykule znajdziesz:
- Wyjaśnienie, co to jest chipset i jaka jest jego rola
- Porównanie wydajności różnych chipsetów
- Cechy wzorowej konstrukcji
- Wskazówki, na co zwrócić uwagę, kupując płytę główną
- Porównanie i opisy 16 płyt głównych do układów AMD i Intela
Obecnie na rynku dominują dwie grupy płyt głównych. Płyty z pierwszej grupy mają podstawkę Socket AM2 i są przeznaczone do procesorów AMD. Druga grupa to modele z podstawką Socket T (bardziej znana nazwa to LGA775), na których można montować procesory Intela. Tylko tymi płytami jesteśmy zainteresowani, bo współczesne procesory pasują właśnie do tych podstawek. Już dawno wybór płyt pod tym względem nie był tak prosty.
W sprzedaży pojawiają się jeszcze płyty z innymi rodzajami podstawek, ale są to produkty dla osób mających niemalże kompletny komputer starszego typu, którym brakuje tylko płyty (bo np. poprzednia została uszkodzona). Do procesorów AMD można więc znaleźć modele z Socketem 939 lub 754, bo do dziś dostępne są jeszcze procesory przeznaczone do tych gniazd. Natomiast intelowskie gniazdo LGA775 istnieje na rynku już tak długo, że płyty z poprzednimi typami gniazd można kupić praktycznie tylko
z drugiej ręki.
Serce płyty
Najważniejszym elementem wyposażenia każdej płyty głównej są układy (lub układ) sterowania, nazywane chipsetami. W skład chipsetu wchodzi tzw. mostek północny (większy układ na płycie głównej, znajdujący się w pobliżu procesora) i tzw. mostek południowy (mniejszy układ, ulokowany w pobliżu gniazd PCI ). Pierwszy mostek zapewnia przede wszystkim komunikację procesora z pamięcią, drugi zaś – cały zestaw interfejsów. Taki podział ról nadal jest stosowany w płytach przeznaczonych do procesorów Intela.
Sytuacja wygląda inaczej w przypadku AMD, bo niemal wszystkie układy mostka północnego zostały zintegrowane z procesorem. W rezultacie pozostałe elementy mostka północnego połączono z mostkiem południowym, a część północna stała się zbędna. Płyta może mieć jednak chipset składający się z dwóch części (północnej oraz południowej), przy czym ta pierwsza to układ graficzny. Konsekwencją rozwiązania AMD jest to, że chipset nie ogranicza już możliwości wymiany procesorów (jak w przypadku Intela), ogranicza je jedynie podstawka.
Dlaczego chipset jest tak istotny? Dba on o właściwe współdziałanie wszystkich elementów – nie tylko tych zainstalowanych na płycie, ale także zewnętrznych. Jego konstrukcja ma wpływ na prędkość obsługi poszczególnych podzespołów, co przekłada się bezpośrednio na ogólną wydajność komputera. Chipset decyduje także o zestawie dostępnych portów i o możliwościach rozbudowy płyty głównej o dodatkowe karty rozszerzeń, dyski twarde, moduły pamięci itd. Inaczej mówiąc, to właśnie chipset decyduje o jakości i wartości płyty głównej.
Chipset określa też grupę procesorów, którą jest w stanie obsłużyć płyta. Do poprawnej pracy z najnowszymi układami nie wystarczy dowolna płyta z gniazdem, np. LGA775, lecz taka, która jest wyposażona w odpowiednie układy sterowania. Jest to przyczyną wielu rozczarowań, gdyż przy nieuważnym doborze płyty wymiana procesora, nawet w niedługim czasie od kupienia zestawu, może wiązać się też z przymusem wymiany płyty na nowszą.
Dlaczego chipset jest tak istotny? Dba on o właściwe współdziałanie wszystkich elementów – nie tylko tych zainstalowanych na płycie, ale także zewnętrznych. Jego konstrukcja ma wpływ na prędkość obsługi poszczególnych podzespołów, co przekłada się bezpośrednio na ogólną wydajność komputera. Chipset decyduje także o zestawie dostępnych portów i o możliwościach rozbudowy płyty głównej o dodatkowe karty rozszerzeń, dyski twarde, moduły pamięci itd. Inaczej mówiąc, to właśnie chipset decyduje o jakości i wartości płyty głównej.
