A A A

Układy od czarnej roboty

PC Format 07/2012
Chipset to zestaw układów sterujących montowanych na płycie głównej. Decyduje o wydajności i możliwościach płyty głównej i umożliwia wymianę informacji między komponentami peceta. MARCIN BIEŃKOWSKI

W architekturze komputerów chipset to przede wszystkim zespół wyspecjalizowanych układów. Nadzorują one komunikację i sterują przepływem danych między wszystkimi magistralami systemowymi komputera, a właściwie między kontrolerami obsługującymi poszczególne magistrale znajdujące się w pececie. Chodzi tutaj między innymi o komunikację, wymianę danych między procesorem, kontrolerem pamięci a samą pamięcią, kontrolerem dysku twardego, dyskiem twardym i procesorem, kartą graficzną i pamięcią oraz procesorem czy urządzeniami USB lub PCI bądź PCI Express.

Droga ku integracji

W pierwszych pecetach chipset składał się z kilku układów (zwykle od sześciu do dziewięciu), w których centralną kością był kontroler magistrali systemowej, a pozostałe przełącznikami i innymi kontrolerami sprawującymi nadzór nad poszczególnymi magistralami peceta. W kolejnych generacjach komputerów PC liczba oddzielnych układów zaczynała maleć, a nowsze układy sterujące pracą płyty głównej i komputera łączyły w sobie coraz więcej uprzednio rozproszonych funkcji.

W 1993 roku, w którym pojawiły się procesory z rodziny Pentium, a wraz z nimi płyty główne zbudowane na bazie trzech lub dwóch kości, np. Triton i430FX (układy Intel 82437FX, 82438FX, 82371FB) oraz i430TX (kości Intel 82439TX, 82371AB), można już mówić o klasycznym chipsecie składającym się z mostków północnego i południowego, które pozbawione są możliwości buforowania danych.

Wraz z pojawieniem się w 2003 roku procesorów AMD Opteron, w których kontroler pamięci został przeniesiony do struktury procesora, obserwuje się tendencję integrowania elementów mostka północnego w procesorze. Począwszy od układów Intela z serii Core i7 zgodnych z architekturą Nehalem oraz kości AMD Fusion, w strukturze procesora, oprócz kontrolera pamięci, znalazł się również kontroler magistrali PCI Express zapewniającej komunikację z kartą graficzną, a także sam układ graficzny.

Nowe konstrukcje AMD…

Firma AMD w swojej najnowszej platformie systemowej do procesorów z rdzeniem Bulldozer (procesory AMD FX z podstawką AM3+) wykorzystuje klasyczną, dwuukładową konstrukcję chipsetu. W mostek północny chipsetów z serii 9xx został wbudowany kontroler graficznej magistrali PCI Express x16 2.0, umożliwiający, w zależności od wersji, montaż od jednej (AMD 970) do czterech (AMD 990FX) kart graficznych. Znalazł się tu też kontroler PCI Express 2.0 (10 linii PCIe), umożliwiający obsługę kart rozszerzeń, magistrali HyperTransport 3.0, wykorzystywanej do komunikacji z procesorem, oraz kontroler szyny komunikacyjnej A-Link Express o przepustowości 2 GB/s, służącej do komunikacji mostka północnego z południowym. Kontroler pamięci znajduje się w procesorze.

Bardzo tradycyjną konstrukcją są wykorzystane w chipsetach z serii 9xx mostki południowe AMD SB950 i SB920. Znaleźć w nich można kontroler magistrali PCI Express 2.0, USB 2.0, Serial ATA oraz gigabitowy moduł karty sieciowej. Ponadto znalazł się tam kontroler magistrali PCI oraz wszystkie niezbędne moduły służące do współpracy z BIOS-em, przetwornikami dźwiękowymi czy zegarem czasu rzeczywistego.

Konstrukcją jednoukładową są zaś chipsety AMD Hudson określane też skrótem FCH (ang. Fusion Controller Hub), przeznaczone do obsługi platformy AMD Fusion, czyli procesorów zintegrowanych z rdzeniem graficznym (np. układów Llano). Tutaj wszystkie funkcje mostka północnego przeniesiono do procesora, a układ Hudson, będący formalnie mostkiem południowym, obsługuje urządzenia wejścia-wyjścia. Ciekawostką jest zastosowanie obsługującego sześć linii kontrolera SATA 3. W mostku FCH znalazł się też kontroler USB 3.0 (w wersji Hudson-D3), gigabitowa karta sieciowa i czterokanałowy kontroler dźwięku. Komunikacja z procesorem odbywa się za pomocą magistrali UMI (ang. Unified Media Interface) będącej modyfikacją magistrali A-Link.


Ocena:
Oceń:
Komentarze (0)

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy. Komentarze wyświetlane są od najnowszych.
Najnowsze aktualności


Nie zapomnij o haśle!
21 czerwca 2022
Choć mogą się wydawać mało nowoczesne, hasła to nadal nie tylko jeden z najpopularniejszych sposobów zabezpieczania swoich kont, ale także...


Artykuły z wydań

  • 2024
  • 2023
  • 2022
  • 2021
  • 2020
  • 2019
  • 2018
  • 2017
  • 2016
  • 2015
  • 2014
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
  • 2009
  • 2008
  • 2007
Zawartość aktualnego numeru

aktualny numer powiększ okładkę Wybrane artykuły z PC Format 1/2022
Przejdź do innych artykułów
płyta powiększ płytę
Załóż konto
Co daje konto w serwisie pcformat.pl?

Po założeniu konta otrzymujesz możliwość oceniania materiałów, uczestnictwa w życiu forum oraz komentowania artykułów i aktualności przy użyciu indywidualnego identyfikatora.

Załóż konto