Więcej pamięci

Wybór pamięci RAM do nowego komputera

W przypadku nowego komputera wiele dylematów związanych z wyborem pamięci odpada – warto się zdecydować na pojemne, nowoczesne moduły pamięci RAM. Oczywiście muszą być odpowiednio dopasowane do możliwości procesora i płyty głównej.

Płyta i procesor też ma znaczenie

Dopasowanie pamięci RAM do innych komponentów zależy od tego, czy kontroler pamięci znajduje się na płycie głównej (w chipsecie), czy też bezpośrednio w procesorze. To pierwsze rozwiązanie jest obecne w starszych procesorach Intela (Pentium Dual-Core, Core 2 Duo, Core 2 Quad), drugie zaś – we wszystkich układach AMD oraz najnowszych modelach Intela (Core i3, i5 oraz i7).

Kierunek jest więc taki, by procesor bezpośrednio współpracował z pamięcią. Co to oznacza dla użytkownika? Weźmy dla przykładu procesory AMD Athlon II X2 oraz AMD Athlon II X4. Ten pierwszy może współpracować najwyżej z pamięciami DDR3 1066, a drugi z modułami DDR3 1333. Zatem wybór pamięci jest w tym przypadku uzależniony nie od płyty, lecz od procesora. Jeśli wykorzystasz ten pierwszy układ, wystarczą wolniejsze pamięci DDR3 1066.

Inna sprawa, że moduły 1333 MHz są jedynie minimalnie droższe, za to bardziej uniwersalne. Można je zatem kupić, bo i tak będą potrafiły pracować z mniejszą częstotliwością.

Płyta główna determinuje też ilość pamięci, jaką można wykorzystać. Obecnie standardem są płyty wyposażone w 2 lub 4 złącza, w których można zainstalować łącznie 8, 16 lub nawet 32 GB pamięci. Limit pojemności jest więc tak wysoki, że praktycznie nie dotyczy przeciętnego użytkownika peceta. Wyjątkiem są nieliczne płyty z gniazdem LGA1366 (dla procesorów Intel Core i7), w których pamięci są instalowane nie parami, lecz trójkami.

Ze względu na przyszłe możliwości rozbudowy najlepiej kupić płytę wyposażoną w cztery sloty na RAM. Jedynie w tanim komputerze można się pokusić o płytę wyposażoną tylko w dwa gniazda dla modułów pamięci.

Szybsze moduły RAM

W sprzedaży jest wiele dobrych, markowych pamięci RAM o bardzo wysokich częstotliwościach pracy. Są one ponad dwukrotnie droższe od standardowych modułów, ale mogą pracować nawet z częstotliwościami ponad 2000 MHz. Czy warto się nimi interesować?

Można przyjąć taką regułę, że gdy różnica w cenie pamięci dwóch różnych klas przekracza kilka procent, warto kupić tę tańszą, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczyć na inne podzespoły. Ma to tym większe uzasadnienie, że pamięci o większej częstotliwości będą miały większe opóźnienia (wyrażane w liczbie cyklów), które częściowo zniwelują przyrost wydajności.

Jeśli jednak dążysz do maksymalizacji wydajności komputera za wszelką cenę, sprawdź, jaką najwyższą częstotliwość pamięci pozwala ustawić BIOS płyty głównej. Informacje te są dostępne w instrukcji płyty.

Ogólnie można stwierdzić, że górną granicę dla pamięci DDR2 i DDR3 stanowią moduły DDR2 1066 oraz DDR3 1600. Szybsze nie mają sensu, bo przeciętny użytkownik nie dostrzeże zalet ich zastosowania.

Kolejna kwestia, którą warto poruszyć, to skomplikowane systemy chłodzenia pamięci, włącznie z konstrukcjami przeznaczonymi do chłodzenia wodnego. Trzeba jednak wiedzieć, że pamięci z radiatorami to często te same moduły, które są oferowane przez danego producenta z nieco wolniejszymi parametrami, i poza dodaniem radiatorów niczym się nie różnią.

Co więcej, radiatory bez wymuszonego obiegu powietrza mogą dawać efekt odwrotny od zamierzonego. Jeśli pamięci są umieszczone ciasno obok siebie w sąsiadujących gniazdach, radiatory praktycznie przylegają do siebie i nie oddają ciepła. Gdyby ich nie było, powietrze swobodnie chłodziłoby układy elektroniczne.

Jak sprawdzić poprawność konstrukcj

Gdy już wybierzesz odpowiednie moduły do twojego komputera, warto sprawdzić, czy działają poprawnie. Szczególnie dotyczy to pamięci o podwyższonych częstotliwościach pracy, np. DDR2 powyżej 1066 MHz oraz DDR3 powyżej 1333 MHz.

Do sprawdzenia poprawności działania pamięci RAM przydają się wszelkiego rodzaju programy, które obciążają jedynie procesor i pamięć, a pozostałe komponenty pracują w trybie jałowym. Bardzo dobrze do tego zadania nadają się więc programy do wyznaczania liczb pierwszych (np. Prime 95) czy do wyznaczania dokładnej wartości liczby Pi (np. Super Pi). Ten ostatni program jest niezwykle czuły na wszelkiego rodzaju przekłamania w danych i w czytelny sposób poinformuje użytkownika o problemach z pamięcią, wyświetlając komunikat o błędzie w obliczeniach. Przy próbie wyznaczenia liczby z ogromną dokładnością (np. 32 miliony cyfr) pozwala się przekonać, czy pamięć działa niezawodnie. Jeśli w tym programie pamięć nie będzie stwarzać problemów, również w żadnym innym nie powinna.

Pamięci DDR3 do nowych komputerów

Goodram GR1333D364L9/2G
Pojemność jednego modułu: 2 GB
Częstotliwość pracy: rzeczywista 667 MHz, efektywna 1333 MHz
Timingi: 9-9-9-24 dla 1333 MHz
Napięcie zasilania: 1,5 V
Średnia cena modułu: 180 zł

Jedna z najtańszych pamięci DDR3, przeznaczona do współpracy zarówno z procesorami AMD, jak i Intel Core i3/i5. Trudno jej użyć do rozbudowy starego komputera, bo na pewno nie obsługuje on pamięci DDR3, ale jest to dobry wybór do nowego peceta. Za 2 moduły zapłacisz 360 zł, a ich łączna pojemność 4 GB wystarczy praktycznie do wszystkich zastosowań. Wynika to z faktu, że te moduły pamięci, podobnie jak kontrolery pamięci we współczesnych procesorach, pracują z częstotliwością 1333 MHz, więc są do siebie idealnie dopasowane.

Kingston HyperX KHX12800D3K2/4G
Pojemność jednego modułu: 2 GB, komplet 4 GB
Częstotliwość pracy: rzeczywista 800 MHz, efektywna 1600 MHz
Timingi: 9-9-9-27 dla 1600 MHz
Napięcie zasilania: 1,7–1,9 V
Średnia cena kompletu: 420 zł

Wydajna pamięć z serii HyperX, o podwyższonej częstotliwości pracy, bo zamiast standardowych 1333 MHz można ją ustawić na 1600 MHz (oczywiście jeśli BIOS płyty głównej pozwala na takie ustawienie). Za tę możliwość trzeba jednak zapłacić kilkadziesiąt złotych więcej niż w przypadku wymienionych wcześniej modułów Goodram. Wyższa częstotliwość wymaga również wyższego napięcia zasilania, a także radiatorów, które we wszystkich pamięciach Kingston HyperX są standardem. Moduły te są sprzedawane wyłącznie w parach.